Ambasadorka Australije u Staparskoj sobi

Nakon posete Odžacima, delegacija ambasade Australije se uputila u pitomo vojvođansko selo Stapar gde je imala priliku da poseti autentičnu „Staparsku sobu“ koja se nalazi u prostorijama osnovne škole Branko Radičević, a opremljena je u duhu prve polovine 20 veka. Ovom prilikom ambasadorka je mogla da vidi antikvarne primerke staparskog ćilima i da od profesora istorije, Rastka Stokanova, čuje zanimljivosti o ovom autentičnom srpskom brendu i mestu iz kojeg potiče. Domaćini su nas ugostili lokalnim poslasticama, gibanicom i listarom i razgovarali s članovima delegacije o mogućnostima za saradnju na oživljavanju motiva sa ćilima i njegove proizvodnje.

Od profesora Stokanova smo saznali da je Stapar nastao 1752. godine, kada su naredbom Marije Terezije na staparsku pustaru preseljeni Srbi koji su se ranije nalazili u okolini Apatina. Predanje kaže da su lokalni stanovnici nezadovoljni značajnom kolonizacijom Nemaca u Bačku, počeli da presreću lađe na Dunavu, koje su prevozile Nemce na unapred određene lokacije, napadaju ih i pljačkaju. Po tim akcijama prozvani su „gusari sa Dunava”.

Pod austro-ugarskom vlašću, Stapar se planski razvijao kao jedino selo sa srpskim stanovništvom, okružen drugim etničkim grupama. Interesantan detalj koji govori o duhu ovog mesta jeste i to da je i staparski pečat iz vremena austrijske carevine, koji je u doba kada je nemački jezik bio jedini zvaničan, udarao otisak ispisan Vukovom ćirilicom.

Staparski ćilim koji je potekao iz ovog mesta je uz pirotski najpoznatiji autohtoni srpski ćilim. Nastao je u domaćoj radinosti u selu Stapar u Bačkoj na severozapadu Vojvodine u 18. veku pod kulturološkim uticajem drugih naroda, zbog čega je od inicijalno geometrijskih motiva postao pretežno floralni, u stilu tzv. panonskog baroka. Tehnika tkanja i motivi menjali su se kroz vreme ali je staparski ćilim sve do danas ostao prpoznatljiv i jedinstven. Staparski ćilimi su obično tkani u paru na specifičnom horizontalnom razboju. „Zlatno doba“ staparskog ćilimarst